Program delfinoterapii Fundacji „Dobra Wioska” jest jedynym polskim programem objętym badaniami naukowymi, prowadzonymi przez międzynarodowy zespół specjalistów: lekarzy, psychologów, pedagogów. Prezes dr Oksana Dąbrowska obroniła pracę doktorską, podsumowującą wieloletnie doświadczenie w dziedzinie delfinoterapii oraz pozyskania tytułu PhD w dziedzinie psychologii medycznej. Obrona publiczna pracy doktorskiej odbyła się w dniu 12 czerwca 2014 roku w Kijowie, Ukraina. Praca jest wynikiem badań Oksany Dąbrowskiej prowadzonych nad delfinoterapią, jej temat: „Wpływ delfinoterapii na wzrost kompetencji komunikacyjnej i społecznej u dzieci z zaburzeniami w rozwoju”. W swojej pracy Oksana Dąbrowska przytacza dowody pozytywnego wpływu delfinoterapii w tym zakresie. Praca naukowa była prowadzona pod kierownictwem dr hab. nauk med. Chuprikova Anatolia za jego życia, Profesora Wydziału psychiatrii dziecięcej, społecznej oraz sądowej Narodowej Akademii Medycznej Ukrainy, Studiów Podyplomowych im. P.L.Szupika w Kijowie, Kierownika Wydziału psychiatrii i psychologii klinicznej Akademii Medycznej w Kijowie, który był także Wice Prezesem Międzynarodowego Stowarzyszenia oceanariów i delfinariów, Kierownikiem naukowym delfinoterapii w największej na Ukrainie sieci delfinariów „NEMO”, autorem wielu prac naukowych i artykułów dotyczących delfinoterapii. Obecnie patronat naukowy nad programem objęła dr lek. med. Elena Chuprikowa, współracująca z fundacją. Dr Oksana Dąbrowska jest autorką monografii na podstawie pracy naukowej w języku rosyjskim pod tytułem „Człowiek i delfin: obcowanie i zdrowie”, MAUP, Wydawnictwo „Personal”, 2015 (Домбровская О. Человек и дельфин: общение и здоровье : монография . О.Домбровская. – К. : ДП „Изд. дом „Персонал”, 2015.) Obecnie dr Oksana Dąbrowska pracuje nad przygotowaniem książki w języku polskim i angielskim. Oprócz tego są prowadzone dalsze badania przez dr Oksanę Dąbrowską w zespole polskimi specjalistami z dziedziny neurologopedii, celem badań jest ustalenie wpływu delfinoterapii na rozwój mowy i komunikacji u dzieci pod wpływem delfinoterapii. W skład zespołu wchodzą: Małgorzata Konczanin, neurologopeda, WSP im. Korczaka w Warszawie, Wydział Nauk Humanistyczno – Społecznych w Olsztynie, Elwira Konczanin, neurologopeda. Wyniki badań pilotażowych były przez zespół zaprezentowane podczas:
– Międzynarodowej Konferencji Naukowej „„Rozwój mowy i komunikacji – Delfinoterapia” 18-19 października 2014, Turkler, Turcja
– Międzynarodowej Konferencji „NIEWIDZIALNE MOCE NATURY” („INVISIBLE POWERS OF NATURE”) 15 maja 2015 roku w Klajpedzie, Litwa.
PUBLIKACJE NAUKOWE na temat delfinoterapii zespołu naukowców programu Fundacji Dobra Wioska
EFEKTY DELFINOTERAPII
Prezentujemy opracowanie specjalistów, wchodzących w skład międzynarodowego zespołu na temat efektów delfinoterapii w przypadku poszczególnych zaburzeń, oparte na wynikach badań, prowadzonych w różnych krajach w ostatnich latach. Tekst chroniony prawami autorskimi, pochodzi z artykułu w Konteksty Pedagogiczne 1(4) 2015:
Autyzm wczesnodziecięcy. Na mocy tego, że najbardziej rozpowszechnione standardy w leczeniu tego rodzaju zaburzenia mają bardzo małą skuteczność, pływanie z delfinami jest bardzo popularne wśród rodziców dzieci chorych, przede wszystkim z tego powodu, że pozytywne zmiany w zachowaniu dzieci po kursie terapii są oczywiste. Podczas pierwszych sesji dzieci często demonstrują opór, zarówno na platformie jak i poza nią. W większości przypadków opór ustaje po 3-4 sesjach i dziecko zaczyna aktywnie włączać się w zabawę oraz pływanie z delfinem. Zaobserwowano, że ostre reakcje protestu (krzyki, płacz, ucieczka) korelują z postępami w rozwoju aktywności mowy, aż do pojawienia się nowych słów oraz zdań. Najbardziej zadziwiającym dla rodziców staje się pojawienie „kontaktu wzrokowego”, kiedy dziecko, które dotychczas unikało spojrzenia w oczy, przestaje tego unikać, potrafi patrzeć na otoczenie otwartym wzrokiem. Stanowi to znaczący postęp w komunikacji ze światem zewnętrznym, powstanie możliwości percepcji rozmaitych informacji, przed którymi wcześniej była bariera w postaci ściany odrzucenia. Zazwyczaj dzieci stają się bardziej spokojne, przyjazne, poprawia się u nich komunikacja niewerbalna, polepsza się apetyt, często po raz pierwszy zaczynają sypiać w dzień oraz generalnie sen staje się głębszy, dłużej śpią w nocy. W szeregu przypadków pozytywny efekt przejawia się dopiero po drugim cyklu terapii. Przeciwwskazaniem jest autyzm dziecięcy w połączeniu ze znaczną dezintegracją psychiczną, której towarzyszy bardzo niezrównoważone zachowanie. Delfinoterapia może być przeprowadzana jednocześnie z wcześniej dobranym leczeniem farmakologicznym, może jej towarzyszyć na przykład masaż pneumatyczny, terapia zajęciowa.
Zespół hiper aktywności. Dane zaburzenie jest dość rozpowszechnione wśród dzieci z objawami t.zw. minimalnej dysfunkcji mózgowej, pochodzenie której ma korzenie przed i perinatalne z pewną dawką czynnika genetycznego. Te dzieci łatwiej niż osoby z autyzmem angażują się w zabawę z delfinami, mają bardziej spokojny stosunek do przebywania w wodzie. U dzieci z tym zaburzeniem zaobserwowano, że stają się bardziej spokojne, zmniejsza się lub nawet zanika zbytnia impulsywność, ruchy stają się bardziej celowe i świadome. Co więcej, po raz pierwszy pojawia się staranność oraz elementy skupienia uwagi.
Upośledzenie umysłowe. Dzieci z upośledzeniem umysłowym różnego pochodzenia (organicznego, z powodu chromosomów, mieszanego pochodzenia) angażują się w delfinoterapię stosunkowo łatwo. Pod jej wpływem znacząco wzrasta rozumność, rośnie ich zdolność do socjalizacji. To są prawdopodobnie powody, dla których duża ilość rodziców dzieci z Zespołem Downa dąży do wzięcia udziału w delfinoterapii. Dzieci z przewagą w zachowaniu apatii, wyczerpania i astenii stają się żywsze, bardziej energiczne i aktywne. Dzieci nadpobudliwe oraz nadmiernie ruchliwe wyciszają się, a ich zachowanie staje się bardziej uporządkowane. Dzieci z lekką formą upośledzenia umysłowego wykazują się większymi postępami, niż dzieci z głębokimi formami upośledzenia umysłowego.
Neurozy. U dzieci neurotycznych, które są poddawane delfinoterapii, obniża się niepokój i agresywność, znikają lęki oraz dzienne i nocne mimowolne moczenie. U dzieci z neurozą logopedyczną zaobserwowano poprawę motoryki mowy, szczególnie w tych przypadkach, kiedy oprócz delfinoterapii były prowadzone zajęcia z logopedą. U dzieci i młodzieży z zespołami sub-depresyjnymi zauważono poprawę wskaźników projekcyjnych testów – rysunków, wybór kolorów przesuwał się w kierunku jaskrawych oraz radosnych. Fobie, szczególnie o charakterze reaktywnym malały lub całkowicie zanikały.
Dziecięce porażenie mózgowe oraz inne zaburzenia kinetyki. Duże doświadczenie w temacie zastosowania delfinoterapii w danych zaburzeniach zgromadził i opisał w swoich publikacjach Smolaninow. Najczęściej stosuje on zajęcia dla dzieci w grupach. Wspólnie z A.Vanthova (Słowacja) uważa, że udział dzieci w sesjach delfinoterapii w grupie oraz z ich rodzicami powoduje dużą stymulację o charakterze poznawczym, komunikatywnym, emocjonalnym oraz społecznym. To wpływa na wyniki uczenia się, rozwój umysłowy oraz socjalizację dziecka. Obecność przy tym rodziców tworzy u dziecka z zaburzeniami motoryki swoistą „strefę bezpieczeństwa” oraz komfort psychologiczny. Podczas delfinoterapii dzieci z zaburzeniami motoryki wykonują ćwiczenia ogólne oraz ćwiczenia specjalistyczne z dziedziny kinezyterapii. To prowadzi do poprawy napięcia mięśniowego (szczególnie w przypadku formy hiperkinetycznej), co objawia się zmianą w ruchach dziecka w kierunku większej dokładności, poszerzenia zakresu możliwych do wykonania ruchów; towarzyszy temu poprawa mowy.